ارزیابی کارایی مدل SWAT در تخمین رواناب سطحی حوزه آبخیز کچیک استان گلستان

نویسندگان

1 دانشیار گروه آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

3 استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس

چکیده

قابلیت یک مدل آبخیز برای پیش‏بینی شایسته جریان آبراهه برای کاربردی ویژه، از طریق آنالیز حساسیت، واسنجی، اعتبار‏سنجی ارزیابی می‌گردد. در این مطالعه مدل SWAT برای شبیه‏سازی رواناب در حوزه آبخیز کچیک با مساحت 3600 هکتار در استان گلستان صورت گرفته است. بدین‏منظور ابتدا آنالیز حساسیت با استفاده از مدل SWAT2009 به علت در دسترس‏بودن ابزار آنالیز حساسیت در مدل انجام گرفت. نتایج نشان داد پارامتر ارتفاع آستانه آب در اکیفر سطحی که نیازمند است تا برگشت آب صورت پذیرد ‌(GWQMN)، شماره منحنی‌(CN2)، جبران تبخیر از خاک‌ (ESCO)، ظرفیت آب قابل دسترس در لایه خاک (SOL_AWC) و هدایت هیدرولیکی خاک در حالت اشباع‌ (SOL_K) به ترتیب جزء مهمترین  فاکتورهای کنترل‏کننده دبی جریان در حوزه آبخیز مورد مطالعه می‌باشند. در مرحله دوم، ارزیابی عملکرد مدل SWAT2009 از طریق واسنجی و اعتبارسنجی انجام گرفت. سال 2004 به‌عنوان دوره واسنجی و سال‌های 2005 و 2006 به‌عنوان دوره اعتبارسنجی تعیین گردید. نتایج ارزیابی کارایی مدل نشان داد ضریب تبیین در دوره واسنجی و اعتبار سنجی به‌ترتیب برابر 71/0 و 75/0 و ضریب نش-ساتکلایف برابر 7/0 و 71/0 می‏باشد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که مدل SWAT می‌تواند رواناب سطحی را با دقت بالایی پیش‌بینی نماید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Performance Evaluation of SWAT Model to estimate surface runoff in Kachik Watershed, Golestan Province

نویسندگان [English]

  • Ataollah Kavian 1
  • Marzeyeh Bahrami 2
  • Hamed Rouhani 3
1 Associated Professor, College of Natural Resources, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
2 MSc Graduated in Watershed Management, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
3 Assistant Professor, College of Natural Resources, University of Gonbad
چکیده [English]

The ability of a watershed model to predict the channel flow, appropriately, for particular applications will be assessed by calibration, validation and sensitivity analysis. In this study SWAT model was applied to simulate runoff in the Kachik watershed with an area about 3600 hectares in Golestan province. For doing this purpose, the sensitivity analysis using sensitivity analysis tool SWAT2009 were performed due to availability of this tool in model software. Results showed that threshold height of water in the shallow water table that needs to be done back (GWQMN), curve number (CN2), soil evaporation compensation (ESCO), available water capacity of the soil layer (SOL_AWC), soil hydraulic conductivity at saturation (SOL_K) were most important factors controlling the flow rate in the studied watershed. Secondly, SWAT2009 model performance evaluation through the calibration and validation was performed. Data 2004 was selected as calibration period and 2005 and 2006 were determined as validation period. The results of model evaluation have illustrated that determination coefficient of calibration and validation periods are 0.71 and 0.75 and coefficient of Nash-Sutcklief are 0.70 and 0.71. So we can conclude that the SWAT model can predict surface runoff with high precision.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sensitivity analysis
  • Validation
  • runoff
  • modeling
  • Calibration