بررسی عوامل محیطی درونی موثر بر شکل‌گیری و گسترش خندق

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری جغرافیای طبیعی(ژئومورفولوژی)، دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران

چکیده

خندق‌ها اشکال پیشرفته فرسایش تشدید شونده می‌باشند که در اثر عوامل مختلف ایجاد می‌شوند. این نوع فرسایش در محدوده‌های کوهستانی نواحی نیمه خشک که دامنه‌ها به خوبی توسط پوشش گیاهی محافظت نمی‌شوند، بیشتر دیده می‌شود. در تشدید فرسایش عوامل مختلفی دخیل هستند. در این تحقیق سعی شده است عوامل محیطی درونی موثر بر شکل‌گیری و گسترش خندق‌ها بررسی شود. 42 خندق فعال و معرف از نظر ویژگی‌های مورفومتریک در سه منطقه دهدشت، برازجان و سواد کوه گزینش شدند. طول خندق، عرض، عمق و ارتفاع در آنها اندازه گیری شد و طبقه بندی خندق‌ها بر اساس پارامتر طول انجام گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، مقایسات آماری بین فاکتورهای مورفومتریک خندق‌ها و فاکتورهای درونی (توپوگرافی و فیزیکی-شیمیایی) موثر در ایجاد خندق در سه منطقه مورد مطالعه از طریق آزمون F صورت گرفت و در صورت معنی‌دار بودن، میانگین‌ها از طریق آزمون Lsd مقایسه شدند. در پایان عوامل درونی و تاثیر گذار بر خندق‌ها تعیین و مدل شماتیک آنها رسم گردید. نتایج نشان داد که بر اساس پارامترهای اندازه‌گیری شده، خندق‌ها در دو منطقه سواد کوه در مازندران و دهدشت در کهگیلویه و بویراحمر بیشترین شباهت را دارند و منطقه برازجان در بیشتر ویژگی‌های مورفومتریک و فیزیکی-شیمیایی با مناطق دیگر تفاوت معنی‌داری دارد (05/0>p).

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study the Inter Put Environmental Parameters Affecting on Gully Formation and development

نویسندگان [English]

  • Ebrahim Moghimi 1
  • Marzeyeh Ghodsi 2
1 Professor, Geographic Faculty, University of Tehran
2 PhD Student of Natural Geographic, University of Tehran
چکیده [English]

Gully erosion is one of the developed features of accelerated soil erosion which is known as a geomorphic threshold phenomenon and controlled by different environment factors. This erosion type is formed in semi arid mountains that are not covered by plants. This paper tries to present internal environmental factors affecting on formation and expansion of the gullies. 42 gullies were selected to measure their morphometric characteristics in three regions including: Dehdasht, Brazjan and savadkooh. The height, depth, width and length of gully erosion were measured; then gullies were classified based on length parameter. For analysis data, Statistical comparisons were done between morphometric parameters and input factors (topographical and Physical – chemical factors) using F test; if significant the means were compared using Lsd test. The result showed that the gullies in two regions of savadkooh in Mazandaran province, and Dehdasht in Kkohgiluyeh va Buye ahmad province are the most similar and Brazjan region in Bushehr province is significantly different in most morphometric and physical-chemical characteristics with other regions (P<0.05).

کلیدواژه‌ها [English]

  • gully erosion؛ Inter put Factors
  • Morphometric
  • Variance Analysis