بررسی تأثیر عملیات احداث هلالی‌آبگیر بر خصوصیات پوشش گیاهی در مرتع کمرک تفتان

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مرتعداری اداره‌کل منابع‌طبیعی و آبخیزداری سیستان وبلوچستان

2 کارشناس ارشد مرتعداری

3 کارشناس مرتعداری

چکیده

طرح‌های ذخیره‌نزولات و عملیات توسعه‌ رطوبت در سطح مراتع با اهداف مختلف به‌اجرا درمی‌آید. در مناطق‌خشک که محدودیت رطوبت یکی از مهم‌ترین عوامل محدودکننده پوشش‌گیاهی شناخته می‌شود هر‌گونه اقدام در جهت توسعه ‌رطوبت و استحصال آب‌ باران می‌تواند عامل توسعه ‌پوشش‌گیاهی باشد. در این مطالعه اثر یکی از این اقدامات، یعنی اجرای عملیات هلالی‌آبگیر بر ویژگی‌های عملکردی پوشش‌گیاهی و به‌ویژه گونه‌کلید منطقه، 11سال پس از اجرا، بررسی گردید. به‌این منظور در هر‌یک از مناطق ‌شاهد و اجرای عملیات هلالی‌آبگیر یک منطقه ‌معرف در‌نظر گرفته ‌شد. در هر‌یک از این مناطق، تعداد 14 ترانسکت 400متری و بر‌روی هر ترانسکت تعداد 2 پلات 8 مترمربعی مستقر و پس‌از درج لیست گونه‌های موجود در هر قاب، درصد تاج‌پوشش، تعداد پایه، ابعادگیاه و میزان لاشبرگ به تفکیک گونه ثبت گردید. مقایسه با استفاده از آزمون ‌t مستقل صورت‌ گرفت. نتایج نشان‌داد که در اثر اجرای پروژه پوشش‌تاجی از 9/11 به 56/20 درصد، تولید از 18/3 به 22/5 گرم در مترمربع، میزان ‌لاشبرگ از 8/0 به 29/1 گرم در مترمربع افزایش داشته است. همچنین اجرای عملیات سبب افزایش تاج‌پوشش، تراکم و حجم توده‌زنده سرپای گونه Artemisia santolina  شده و تراکم گونه‌مهاجم Hammada salicornica  کاهش یافته است. اختلاف تاج‌پوشش کل، تاج‌پوشش گونه‌‌کلید، تولید ماده‌خشک و لاشبرگ در سطح 05/0 معنی‌دار است. از طرفی تغییرات تراکم و حجم توده‌زنده سرپای این گونه اختلاف معنی‌دار در سطح 01/0 را نشان‌داد. در ترکیب‌گیاهی نیز سهم گونه‌ کلید افزایش و سهم گونه‌‌مهاجم کاهش یافته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation on effects of crescent like–micro cachment on vegetation cover properties in kamarek range, Taftan

نویسندگان [English]

  • Masoud Rigi 1
  • Abdolbaset Pakzad 2
  • Ali Reza Masoodipur 3
1 Senior range management expert of the General Directorate of Natural Resources and Watershed Management of Sistan and Baluchistan
2 MSc in Range Management‎
3 Expert in Range Management‎
چکیده [English]

Water harvesting and increasing moisture project are implemented for various tarrgets. In arid areas that water shortage is the major limitation factor for vegetation cover development, every work for increasing moisture and precipitation storage can be the cause of vegetation cover improvement. In this research the effects of crescent like-micro cachment as one of these project on functional characteristics of vegetation cover specially on key species 11years was investigated. For this purpose in each portion by means of control and implementig site as representatives of treatments was identified. In every ereas 14 transect with 400meters longs and on each transect 2 plot 8 m2 was established. After record of species list that had presented into the frame, characteristics such as canoy percent, number, plant size and litter was recorded separately. Compreffion by use of independent t-test was taken place respectively. Results showed canopy Implementing piece from 11/9 to 20.56 percent, production from 3.18 to 5.23 gr/m2 litter from 0.8 to 1.29 gr/m2 have reached. Also results showed increasing canopy, density, volume of stand live mels of Artemisia santolina species and decrease invasion species, Hammada salicornica difference total canopy, key species canopy, dry matter production and litter in 0.05 was significant due to implementing of this project. In other side variations of density and volume of stand live mass of this species showd significant difference in %1 respectively. In plant composition the portion of key species has been increased and protion of invesion species has been decreased respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Precipitation storage
  • Cresent like
  • Micro cachment
  • canopy
  • Production
  • kamarek
  • taftan