تأثیر متغیرهای بارندگی و دما بر تولید علوفه گونه‌های گیاهی مهم منطقه حفاظت شده کالمند در استان یزد

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد

2 استاد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

3 دانشجوی دکتری علوم مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

منطقة حفاظت شدة کالمند یکی از زیستگاه‌های مهم گونه آهوی ایرانی، در کشور ایران محسوب شده و تأمین علوفه این حیوان از دغدغه های اصلی مسئولین منطقه به شمار می‌آید. این مطالعه طی سال‌های زراعی 1378 لغایت 1386 و با هدف بررسی تأثیر نوسانات بارش و دما بر تولید گونه‌های مهم گیاهی این منطقه انجام شد. به این منظور هر ساله تولید گیاهان به روش نمونه‌گیری مضاعف و با استفاده از پلات‌های ثابت و تصادفی اندازه‌گیری شد. آمار بارندگی و دما نیز از ایستگاه کلیماتولوژی ابراهیم‌آباد مهریز تهیه گردید. رابطه بین مقادیر تولید و متغیرهای اقلیمی بوسیله تجزیه همبستگی و رگرسیون گام به‌گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد میزان بارندگی فصل زمستان، بازه های زمانی آذر تا اسفند و دی تا فروردین سال بعد به ترتیب بیش‌ترین تأثیر را بر تولید گونه‌های Artemisia sieberi, Noaea mucronata و orientalis Scariola در منطقه مورد مطالعه داشتند. در حالی که میانگین دمای خرداد ماه تنها متغیر مؤثر بر تولید گونه Stachys inflata  شناخته شد. تولید گونه های orientalis Scariola و  Artemisia sieberi علاوه بر متغیر بارش تحت تأثیر حداکثر دمای خرداد ماه نیز قرار داشتند. در نهایت نتایج نشان داد از بین متغیرهای اقلیمی بارش دی تا فروردین به همراه حداکثر درجه حرارت خرداد ماه بیش ترین تأثیر را بر تولید کل منطقه دارند لذا می توان برای پیش بینی ظرفیت چرایی منطقه از آنها بهره برد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effect of rainfall and temperature variables on forage production of dominant plant species in protected area of Kalmand (Yazd province)

نویسندگان [English]

  • Jalal Abdullahi 1
  • Hossein Arzani 2
  • Hossein Naderi 3
1 Member of the academic faculty of Yazd Province Agricultural and Natural Resources Research Center
2 Professor of Faculty of Natural Resources, University of Tehran
3 PhD in Pasture Science, Ghorghan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
چکیده [English]

Protected area of Kalmand is one of main Gazella subgutturosa refugia in Iran. This study was conducted on rangelands of this area for nine years (1378- 1386). The aim was examining the effect of rainfall and temperature on production of plant species. For this purpose four dominant Species were selected and their canopy cover and production were monitored every year in permanent and random plots, respectively. Figures on rainfall and temperature were collected from nearby stations. Relationships between annual yield and Meteorological variables analyzed by correlation and stepwise regression analysis. The Results show that Species of Scariola orientalis, Artemisia sieberi and Noaea mucronata have high significant correlation with rainfall in January-April, winter and December-March, respectively. Whereas, temperature in June appears to intensely influence annual yield of Stachys inflata. Yield of Scariola orientalis and Artemisia sieberi is influenced not only by rainfall but also by variability of June high temperature. In the final, total yield can be estimated by January-April rainfall and June high temperature.

کلیدواژه‌ها [English]

  • forage production
  • rainfall and temperature variables
  • arid rangeland
  • protected area of Kalmand