بررسی تأثیر متغیرهای ارتفاع و خصوصیات خاک بر تنوع گیاهی در برخی از رویشگاه های مرتعی استان یزد

عبداللهی, جلال; نادری, حسین; میروکیلی, سید محمد; میرحسینی, علی

doi:10.22092/wmej.2014.106892

بررسی تأثیر متغیرهای ارتفاع و خصوصیات خاک بر تنوع گیاهی در برخی از رویشگاه های مرتعی استان یزد

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

¹ عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد

² دانشجوی دکتری علوم مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

³ کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد

10.22092/wmej.2014.106892

چکیده

هدف از این تحقیق، شناخت اثر متغیرهای محیطی ارتفاع و خاک بر تنوع گیاهی برخی از رویشگاه‌های مهم مرتعی ‏استان یزد بود. در این راستا 15 رویشگاه مرتعی با شرایط مطلوب بوم‌شناختی، در نقاط مختلف استان انتخاب شدند. در ‏تودۀ گیاهی معرّف هر رویشگاه، اقدام به نمونه‌برداری از پوشش گیاهی شد. برای اندازه‌گیری‎ ‎ویژگی‌های‎ ‎پوشش‎ ‎گیاهی،‎ ‎سطح‎ ‎بهینه پلات‎ ‎نمونه‌برداری‎ ‎به‎ ‎روش‎ ‎سطح‎ ‎حداقل‎ ‎و‎ ‎تعداد‎ ‎پلات مورد نیاز‎ ‎نیز بعد‎ ‎از‎ ‎نمونه‎ ‎برداری‎ ‎اولیه و‎ ‎با توجه‎ ‎به‎ ‎تغییرات‎ ‎پوشش‎ ‎گیاهی‎ ‎به‎ ‎روش‎ ‎آماری‎ ‎تعیین شد. پس از ثبت ارتفاع از سطح دریا در محل هر رویشگاه، بسته به عمق ‏ریشه‌دوانی گیاهان، یک نمونه خاک ترکیبی جمع‌آوری شد. متغیرهای خاکی اندازه‌گیری شده شامل: درصد سنگریزه، ‏رس، سیلت و ماسه، درصد اشباع، آهک، گچ، اسیدیته، هدایت الکتریکی، سدیم، کلسیم، منیزیم، کلر، بیکربنات و نسبت ‏جذب سدیم بودند. مطالعه تنوع گیاهی هر رویشگاه بر مبنای داده‌های وفور، حضور و عدم حضور گونه‌ها و با استفاده از ‏پنج شاخص غنای گونه‌ای، تنوع شانون- وینر، تنوع و غلبه سیمپسون و یکنواختی پایلو انجام شد. بررسی روابط بین ‏متغیرهای محیطی و شاخص‌های تنوع زیستی با استفاده از تجزیه چند متغیره ‏RDA‏ نشان داد که از بین متغیرهای ‏محیطی، ارتفاع از سطح دریا، میزان ماده آلی، شوری و بافت خاک بیشترین تأثیرات معنی‌دار را بر تغییرات تنوع گیاهی ‏رویشگاه‌ها دارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effects of elevetation and soil variables on vegetation diversity in some of main range habitat, Yazd province

نویسندگان [English]

Jalal Abdullahi ¹
Hossein Naderi ²
Seyyed Mohammad Mirvakili ¹
Ali Mirhosseini ³

¹ Member of the academic faculty of Yazd Province Agricultural and Natural Resources Research Center

² PhD in Pasture Science, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources

³ Senior expert of Yazd Province Agriculture and Natural Resources Research Center

چکیده [English]

In this research, the effect of elevation and soil variable on vegetation diversity was determined in some of main range habitat. For this purpose, fifteen various habitats were studied. In each habitate Canopy cover and density, over line transects were measured in random plots, according to vegetation type. The number of plot after the primary sampling was determined by statistical method. In each sampled habitat, elevation was recorded and one composite soil sample was collected from the determined various depth profiles. Measured soil properties were included: gravel, texture, organic matter, saturation percentage, calcium carbonate (T.N.V), gypsum, pH, EC, soluble ions (Na+, Mg2+, Ca2+, Cl- and Hco3-) and SAR. The study of biodiversity indices was performed based on species canopy cover, presence-absence data and use of five biodiversity indices. Then the relationship between environmental variable and biodiversity indices was investigated using redudancy analysis (RDA). The result showed that there are meaningfull correlations among vegetation diversity with elevetion variable. The plant biodiversity indices were also significantly correlated with some of the soil variables, as OC, EC and soil texture.

کلیدواژه‌ها [English]