بررسی اثر برخی تیمارهای خواب‌‌شکنی بذر برتغییرات درصد و سرعت جوانه‌زنی بذر زیره سیاه (Bunium persicum)

کمالی, نادیا; صادقی پور, احمد

doi:10.22092/wmej.2016.112318

بررسی اثر برخی تیمارهای خواب‌‌شکنی بذر برتغییرات درصد و سرعت جوانه‌زنی بذر زیره سیاه (Bunium persicum)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار پژوهشــی، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران

² استادیار دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان

10.22092/wmej.2016.112318

چکیده

زیره سیاه با نام علمی Bunium persicum متعلق به خانواده چتریان (Apiaceae) و یکی از گیاهان دارویی با ارزش است. این گیاه 2 ساله، درسال اول دارای رشد رویشی و در سال دوم دارای رشد زایشی است که به علت خواب بذر و همچنین عدم رشد هیپوکوتیل پس از ظهور برگهای لپهها، کشت این گیاه در سطح وسیع، تا کنون موفق نبوده است، از سوی دیگر برداشت بیرویه از رویشگاههای طبیعی خطر انقراض این گیاه را افزایش داده است. به منظور مطالعه روشهای از بین بردن خواب و تحریک جوانهزنی بذر چهار آزمایش کلی صورت گرفت که در هر آزمایش بذرها تحت سطوح مختلف تیمارها قرار گرفتند. تیمار سرمادهی مرطوبت (چینه سرمایی) به مدت صفر (شاهد)، تا شش هفته، تیمار اسید جیبرلیک با غلظت‌های 100، 500 و 1000 قسمت در میلیون، تیمار اسید سولفوریک 97 درصد به مدت‌های 5/1 ، 5/2، 5 دقیقه، و تیمار اسید سالیسیلیک با سه سطح 1، 5/2 و 5 میلی مولار اعمال گردید. این آزمایش‌ها در قالب طرح کاملا تصادفی با 5 تکرار صورت گرفت. نتایج نشان داد که تیمار سرمادهی مرطوب بعد از 3 هفته و تیمار اسید جیبرلیک 500 قسمت در میلیون بیشترین تاثیر را بر افزایش جوانه زنی بذر این گیاه داشتند. اسید سالیسیلیک در هر سه سطح باعث کاهش جوانهزنی شد، در حالی که تیمار اسید سولفوریک به مدت 5/1 دقیقه اختلاف معنیداری با شاهد ایجاد نکرد ولی در مدتهای طولاتی تر، این اسید باعث کاهش جوانه زنی بذر شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation on some dormancy breaking treatments on germination percentage and rate of seeds of Bunium persicum

نویسندگان [English]

Nadia Kamali ¹
Ahmad Sadeghipour ²

¹ Assistant Research Professor, Rangeland Research Department, Forestry and Rangeland Research Institute, Agriculture Research, Education and Promotion Organization, Tehran

² Assistant Professor, Faculty of Desertology, Semnan University

چکیده [English]

Bunium persicum belongs to Apiaceae family and is an important medicinal plant. This biennial plant has vegetation growth in its first year and reproductive growth in the second year. The species is not cultivated due to dormancy difficulties and also overuse of natural habitat which has increased the risks of its extinction. This study was carried out to find the best methods of breaking seed dormancy and germination stimulation. Four treatments were used including a) Stratification for 0, 1, 2, 3 and 4 weeks, b) Gibberellic acid (GA₃) with concentrations of 100,500 and 1000 ppm, c) Sulfuric acid for 1.5, 2.5 and 5 minutes, d) Salicylic acid (SA) with concentrations of 1, 1.5 and 5mM . The Results showed that stratification treatment after 23 days and Gibberellic acid by the concentration of 500 ppm were the most effective treatments in increasing seed germination. All three concentrations of Salicylic acid reduced germination, and using Sulfuric acid for 1.5 minutes had no significant effect on germination, while other 2 levels led to germination reduction.

کلیدواژه‌ها [English]