بررسی خصوصیات ژئوشیمیایی رخساره‌های واحد دشت‌سر ( مطالعه موردی : حوزۀ آبخیز دشت یزد – اردکان )

غلامی, حمید; فیض نیا, سادات; احمدی, سید جواد; احمدی, حسن; نظری سامانی, علی اکبر; نوحه گر, احمد

doi:10.22092/wmej.2016.112500

بررسی خصوصیات ژئوشیمیایی رخساره‌های واحد دشت‌سر ( مطالعه موردی : حوزۀ آبخیز دشت یزد – اردکان )

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

¹ عضو هیأت علمی گروه مهندسی منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

² عضو هیأت علمی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

³ سازمان انرژی اتمی ایران

10.22092/wmej.2016.112500

چکیده

عناصر نادر خاکی (REE) در میان عناصر کمیاب کمترین انحلال دارند و بنابراین نسبت به دیگر عناصر طی فرایند هوازدگی تحرک کمتری دارند و همچنین خصوصیات REE به طور عمده وابسته به منشأ میباشد. در این تحقیق 73 نمونه سطحی در قالب رخسارههای ژئومورفولوژی تیپهای واحد دشتسر به منظور مقایسه مقادیر REE و شاخصهای REE و اندازهگیری ترکیبات اصلی و محاسبه شاخص شیمیایی تغییر از رخسارههای مختلف جمعآوری گردید. به منظور مقایسه رخسارههای مختلف از آزمون دانکن و آنالیز تجزیه واریانس (anova) استفاده شد. نتایج نشان داد که بین رخسارههای مختلف از نظر مقادیر عناصر یتربیوم (Yb)، اربیوم (Er)، هولمیوم (Ho)، یوروپیوم (Eu)، پراسئودیمیوم (Pr)، سریوم (Ce) و لانتانیوم (La) و شاخصهای (∑REE، Eu/Eu ^ï، (Gd/Yb)_n و (La/Yb)_n) در سطح 1 درصد و از نظر مقادیر نئودیمیوم (Nd) و شاخص Nd/Yb در سطح 5 درصد اختلاف معنیدار میباشد و از نظر مقادیر عناصر دیسپروسیوم (Dy)، لوتیتیوم (Lu)، تولیوم (Tm)، تربیوم (Tb)، ساماریوم (Sm) و گادولینیوم (Gd) و شاخص (La/Sm)_n اختلاف معنیداری مشاهده نگردید. بیشترین و کمترین r همبستگی به ترتیب بین شاخصهای Eu/Eu^* و (La/Yb)_n و شاخصهای (Gd/Yb)_n و (La/Sm)_n وجود دارد و همچنین بیشترین و کمترین r همبستگی به ترتیب بین Fe2O3+Mg /Al2O3 و Nd و CaO – Nd بدست آمد. مقدار CIA در اکثر نمونهها کمتر از 55 میباشد که نشاندهندة اینست که هوازدگی در منطقه مورد مطالعه وجود ندارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study of Geochemical characteristics in Facieses of Pediment unit (Case Study: Yazd – Ardekan plain)

نویسندگان [English]

Hamid Gholami ¹
Sadat Feiznia ²
Seyed Javad Ahmadi ³
Hassan Ahmadi ²
Ali Akbar Nazarisamani ²
Ahmad Nohegar ¹

¹ Academic faculty member, Department of Natural Resources Engineering, College of Agriculture and Natural Resources, Hormozgan University, Bandar Abbas, Iran

² Faculty member, Faculty of Natural Resources, University of Tehran

³ Iran Atomic Energy Organization

چکیده [English]

Rare earth elements (REE) are used for sedimentary provenance studies due to their immobility during weathering, transport, and sedimentation. In this research, in order to comparison REE and REE indices between different facieses, we collected 73 surface samples from there. For data analysis, we used Duncan and ANOVA method. Result showed that, there are significant difference in 99% level for La, Ce, Pr, Eu, Ho, Er, Yb and indices such as ∑REE, Eu/Eu^ï, (Gd/Yb)_n, (La/Yb)_n between different facieses and there are significant difference in 95% level for Nd element and Nd/Yb index. Also, there aren’t significant differences for Sm, Gd, Tb, Tm, Lu, Dy and (La/Sm)_n index between different facieses. Maximum and minimum correlation observed between Eu/Eu^*:(La/Yb)_n and (Gd/Yb)_n:(La/Sm)_n indices, respectively and also, Maximum and minimum correlation observed between Fe2O3+Mg /Al2O3:Nd and CaO:Nd, respectively. CIA in all samples was less than 55, which indicat there aren’t any weathering in case study.

کلیدواژه‌ها [English]