بررسی اثر متقابل آبخوان و رودخانه کارون در دشت گتوند- عقیلی، با استفاده از مدل MODFLOW

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسالمی، اهواز، ایران

2 استاد، دانشگاه شهید چمران اهواز

10.22092/wmej.2016.113417

چکیده

سامانه‌های منابع آب در مناطق نیمه خشک به علت تغییرات اقلیمی و فعالیت‌های بشری آسیب ‌پذیرتر هستند و براین اساس مدیریت مؤثر این منابع آب مستلزم شناخت روابط متقابل آب‌های‌ سطحی و زیرزمینی در این مناطق می باشد. مدل‌های فراوانی برای شبیه‌سازی این پدیده وجود دارد که هریک مشکلات و نواقص خاص خود را دارد. هدف این تحقیق شبیه‌سازی جریان آب‌های زیرزمینی دشت گتوند- عقیلی توسط مدل مادفلو1، با استفاده از بسته رودخانه می‌باشد. ابتدا آبخوان در حالت ماندگار شبیه‌سازی گردید. سپس با استفاده از داده‌های سطح ایستابی مهر 1386 تا شهریور 1387، آبخوان گتوند- عقیلی در حالت ناماندگار واسنجی شد. در مرحله بعد مدل واسنجی شده در حالت ناماندگار، با استفاده از داده‌های سطح ایستابی مهر 1387 تا شهریور 1388 مورد صحت سنجی قرار گرفت. سپس ارتباط رودخانه کارون با آبخوان  در سناریوهای مختلف مدیریتی شامل افزایش و کاهش سطح آب رودخانه در اثر بهره‌برداری از دو سد گتوند، و پیش بینی روابط متقابل آبخوان و رودخانه در دوره‌های  خشک و ترسالی توسط بیلان بخشی2 مادفلو انجام گردید. به این منظور، رودخانه در محدوده مورد مطالعه به هفت زون تقسیم شد و بیلان آبی در آن‌ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشانگر زهکش بودن رودخانه در زون‌های شمالی و خصوصاً مرکزی، و تغذیه‌ی آبخوان توسط آن در زون‌های جنوبی بوده و تبادلات بیشتر متأثر از نوسانات تراز رودخانه می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of interactions of groundwater and Karun river in Gotvand-Aghili plain using MODFLOW model

نویسندگان [English]

  • Ali Movahediyan 1
  • Manouchehr Chitsazan 2
1 Elite and Young Researchers Club, Ahvaz branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
2 Professor, Shahid Chamran University, Ahvaz
چکیده [English]

In semi-arid regions water resources system‌s are more vulnerable due to climate change and human activities, and based on this, knowing the basics of interaction between groundwater and surface water is essential for effective management of water resources in these regions. There are several models ‌to simulate this phenomenon, each of which has its own problems and shortcomings. This study aims to simulate groundwater flow in Gotvand - Aghili plain using the River Package of MODFLOW model. First, aquifer was simulated in steady state. Then, using the data of water table from October 2007 to September 2008 the aquifer was calibrated in the unsteady-state. Next, by using the calibrated model in unsteady-state and data of water table from October 2008 to September 2009, the model was verified. After that, the interactions between aquifer and Karun River in different scenarios including the impacted of two dams Gotvand and predicting the interaction of aquifer and the river during the dry and wet periods was investigated  by zone budget method in modflow. Afterward, the Karun river reach in the study area was divided into seven zones and water balance was assessed in each of them. Results indicate that the river is draining the aquifer in the northern and especially central parts of the plain and recharging it in the southern zones. Aquifer – river exchanges are mostly affected by the river water level fluctuations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Zone Budget
  • Aquifer-River Interaction
  • Gotvand-Aghili Plain
  • Karun River
  • MODFLOW Model