تاثیر واحدهای کاری TMU و Geopedology در دقت نقشه پس رفت خاک

نیک‌ کامی, داود; امیدواری, شهرام; برزگر, عبدالرحمن; مسیح آبادی, محمدحسن

doi:10.22092/wmej.2016.113509

تاثیر واحدهای کاری TMU و Geopedology در دقت نقشه پس رفت خاک

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

¹ استاد، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

² استادیار پژوهش، بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران

³ دانشیار گروه خاکشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز

⁴ استادیار گروه خاکشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات اهواز

10.22092/wmej.2016.113509

چکیده

سالانه سطوح قابل ملاحظه‌ای از اراضی با ارزش در سطح جهان در اثر ضعف مدیریت از حیز انتفاع ساقط شده و دچار پسرفت می‌شود. پسرفت خاک، شامل هرگونه کاهش قدرت محصول‌دهی خاک یا از هدررفت مواد غذایی مورد نیاز گیاه به‌وسیله فرسایش می‌باشد. این پژوهش، با هدف بررسی پسرفت کیفیت خاک و تهیه نقشه آن، در حوزه آبخیز هنام استان لرستان اجرا شد. با استفاده از دو روش TMU و Geopedology، محدوده مطالعاتی به واحدهای همگن از نظر پسرفت خاک تقسیم و هر یک از این واحدها به‌عنوان واحدهای کاری در نظر گرفته ‌شد. برای هریک از خصوصیات خاک در واحدهای TMU و Geopedology، نمودار کنترل کیفیت ترسیم، شاخص پسرفت خاک محاسبه و به‌کمک مدل GLASOD در هر واحد نقشه، نوع، دلیل، درجه، وسعت و شدت پسرفت مشخص و نقشه پس رفت خاک تهیه شد. به‌منظور مقایسه دو نقشه پس رفت خاک در واحدهای کاری TMU و Geopedology با نقاط شاهد، مقایسه آماری با استفاده از دو آزمون ویلکاکسن و مقایسه‌های زوجی انجام شد. نتایج به‌دست آمده نشان داد، در نقشه واحدهای کاری TMU، 46 نوع واحد وجود دارد که در 61 مکان قرار گرفته‌اند. این تعداد در نقشه واحدهای کاری Geopedology، 45 نوع است که در 94 مکان مشاهده می‌شود. صحت نقشه‌های پسرفت تهیه شده به‌روش TMU و Geopedology به‌ترتیب 3/66 و 9/68 درصد و از نظر دقت، ضریب تغییرات صحت واحدهای کاری در نقشه حاصل از روش TMU، 58/25 و در نقشه Geopedology، 26/30 درصد می‌باشد. نتایج در هر دو آزمون نشان داد، بین درجه پس رفت حاصلخیزی نقاط شاهد و نقشه TMU از نظر آماری اختلاف معنی‌داری وجود ندارد. هم‌چنین، نتایج نشان داد در هر دو آزمون، بین نقاط شاهد و نقشه Geopedology از نظر آماری اختلاف معنی‌دار وجود دارد. این امر با نتایج به‌دست آمده در بررسی دقت در هر دو نقشه پس رفت هم‌خوانی داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of TMU and Geopedology working units in soil degradation mapping

نویسندگان [English]

Davoud Nikkami ¹
Shahram Omidvari ²
Abdollrahman Barzeghar ³
Mohammad Hassan Masihabadi ⁴

¹ Professor, Soil and Watershed Protection Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Tehran, Iran

² Research Assistant, Soil and Water Research Department, Khuzestan Agriculture and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Ahvaz, Iran

³ Associate Professor of Soil Science Department, Shahid Chamran University of Ahvaz

⁴ Assistant Professor, Department of Soil Science, Islamic Azad University, Ahvaz Science and Research Unit

چکیده [English]

Some noticeable areas of valuable land resources are degraded every year, due to improper management of land use activities. Soil degradation includes reduction of soil productivity or its nutrients loss by soil erosion. This research was executed in Honam sub-basin, located in Lorestan Province to study the soil quality degradation and mapping. The study area was segmented to unique soil degraded polygons, as working units, using TMU and Geopedology methods. Soil was sampled in each working unit and their organic carbon, total nitrogen, available phosphorus and potassium, bulk density and micronutrients such as Iron, Zinc, Manganese and copper were measured. Quality control charts were drawn for all measured soil specifications in each working unit. Soil degradation indices and their types, causes, degrees, extents and severities were determined by GLASOD model and consequently, soil degradation map were provided. For statistical comparison, soil degradation maps resulted from TMU and Geopedology work units were compared with ground control points using Vilkaksen and paired comparison tests. Results demonstrated that there are 46 types of working units at 61 locations in TMU working units map. These numbers are 45 types at 94 locations in Geopedology working units map. The accuracy of soil degradation maps provided from TMU and Geopedology methods were 66.3 and 68.9 percent, respectively. From precision view of point, coefficient of variation in work units of TMU and Geopedology methods were 25.58 and 30.26 percent, respectively. Results showed that there are no significant difference between fertility degradation degree of ground control points and TMU working units in both tests. Also, results showed that there are significant difference between fertility degradation degree of ground control points and Geopedology working units in both tests.

کلیدواژه‌ها [English]