مکان‌یابی فضای سبز عمومی در حوضه‌ی آبخیز شهری جهرم با استفاده از سامانه‌ی اطلاعات جغرافیایی و فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت‌علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران

2 کارشناس‌ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری

3 استادیار پژوهشی بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران

چکیده

به‌دلیل خشک‌سالی‌های گسترده و متوالی در فلات ایران و پی‌آمدهای زیست‌محیطی به‌وجودآمده در برخی از کشورهای همسایه در سال‌های اخیر، باید در جست‌و‌جوی راه‌کارهای جدید برای مبارزه با ریزگردها و دیگر ‌آسیب‌های احتمالی در سال‌های آینده باشیم. یکی از این راه‌کارها، توسعه‌ی فضای سبز متناسب با خصوصیات زیست‌اقلیمی و خصوصیات حوضه‌های آبخیز و امکانات موجود در هر منطقه است. مکان‌یابی فضاهای سبز از ضرورت‌های توسعه‌ی پایدار شهری است. به‌علت گسترش شهرها و مکان‌یابی نادرست و بی‌توجهی به معیارهای مربوطه، مکان‌ها و نحوه‌ی توسعه‌ی فضای سبز درون‌ شهرها و عرصه‌های طبیعی اطراف بسیاری از آن‌ها مطلوب نیست. در این پژوهش، ابتدا وضعیت فضای سبز موجود براساس شاخص سرانه‌ی زیست‌محیطی و شهرسازی ارزیابی شد، و سپس مکان‌یابی با استفاده از تحلیل سلسله‌مراتبی و توابع سامانه‌ی اطلاعات جغرافیایی و لحاظ‌کردن شاخص هم‌جواری برای احداثِ فضای سبز به‌انجام رسید. نقشه‌ی محدوده‌ی بررسی‌شده از نظر تناسب مکانی برای احداث فضای سبز جدید براساس معیار هم‌جواری تهیه شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Site Selection for Public Green Space Using Geographic Information System and Analytical Hierarchy Process in Jahrom Urban Watershed

نویسندگان [English]

  • Sohrab Sadeghi 1
  • Mohammad Hossein Salah 2
  • Seyed Masoud Soleimanpour 3
1 Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Shiraz, Iran
2 Master of Geography and Urban Planning
3 Assistant Professor, Soil Conservation and Watershed Management Research Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Shiraz, Iran
چکیده [English]

Due to widespread and continuous drought in the Iranian Plateau and environmental problems in the neighboring countries during the recent decades, we should find a new approach to combat dust and other environmental problems in the southern cities in our country in the future.  An approach in this field is an extension of green spaces in accordance with the bio-climatic and watershed properties, and current facilities in any area. Localizing urban green landscape is necessary for the urban sustainable development. Localization and development of the established green space was not desirable due to the expansion of cities, incorrect positioning and lack of attention to standards. In this article, we evaluate the status of the existing urban green space per capita based on the environmental and urban development. Through the combined hierarchical model and the GIS functions, and considering the proximity, we discussed the locations for establishment of the green space. We developed a green space map in terms of the appropriateness of the place for establishing a new green space based on the proximity criteria.

کلیدواژه‌ها [English]

  • analytical hierarchy process (AHP)
  • Jahrom
  • site selection
  • urban green space

مراجع

Alavi I. 2014. Fuzzy AHP method for plant species selection in mine reclamation plans: Case tudy sungun Copper Mine. Iranian Journal of Fuzzy Systems, 11(5): 41–49.
Asgary A, Razani A, Rakhshani P. 2002. Urban land use planning (systems and models). Noor-E-Elm Press, 135 p. (In Persian).
Asghari M, Nassiri P, Monazzam MR, Golbabaei F, Arabalibeik H, Shamsipour A. 2017. Determination and weighting the effective criteria in selecting a heat stress index using the Delphi technique and fuzzy analytic hierarchy process (FAHP). Tehran University Medical Journal Health and Safety at Work, 7(1): 23–32. (In Persian).
Bakhshi Sh. 2001. Site Location for Urban Green Space by GIS. Journal of Shahrnegar, 25: 48–62. (In Persian).
Behbahani H. 1994. From old gardens to new parks. Journal of Shahrdariha, 34(1): 58–63. (In Persian).
Chatterjee D, Mukherjee B. 2013. Potential hospital location selection using AHP: A study in rural India. International Journal of Computer Applications, 7(17): 975 – 987.
García-Palomares J, Gutiérrez J, Latorre M. 2012. Optimizing the location of stations in bike-sharing programs: A GIS approach. Applied Geography, 35(s 1–2): 235–246.
Gbanie P, Tengbe B, Momoh S, Mebo J, Kabba S. 2013. Modelling landfill location using geographic information systems (GIS) and multi-criteria decision analysis (MCDA): Case study: Southern Sierra Leone. Applied Geography, 36 (1): 3–12.
Hosseini S, Zeytooni H. 2015. Optimal positioning of commercial complexes using analytical hierarchy process (AHP) in GIS (Case study: Ramsar City). Quarterly Journal of Urban Structure and Function Studies, 4 (13): 24–43. (In Persian).
Mahdizadeh J. 2004. Strategical planning of urban development. Azad University of Hamadan Press, 584 p. (In Persian).
Majnoonyan H. 1995. Parks, green space and outdoor recreations. Parks and Green Spaces Organization of Tehran Press, 260 p. (In Persian).
Masoomi S. 2012. Principles and fundamentals of urban planning. Payam Press, 152 p. (In Persian)
Ole H, Caspersen K, Anton O. 2006. Green space planning and land use: An assessment of urban regional and green structure planning in greater Copenhagen. Danish Journal of Geography, 106 (2): 7–20.
Parizadi T, Sheikhi H, Ebrahimpoor M. 2013. Determine the appropriate location of parks and urban green space by using GIS. Journal of Spatial Planning, 2 (3): 111–134. (In Persian).
Rahmati O, Nazari A, Mahdavi M. 2017. Assessing the effectiveness of the analytic hierarchy process as a groundwater predicting tool (Case study: Ghorve-Dehgolan Plain). Journal of Range and Watershed Management, 70 (4): 869–879. (In Persian).
Saaty TL. 1980. The analytic hierarchy process: Planning, priority setting, resource allocation. ISBN 0-07–054371–2. McGraw-Hill.
Saaty TL. 1982. The analytic hierarchy and analytic network measurement processes: Applications to decisions under risk. European Journal of Pure and Applied Mathematics, 1(1): 122–196.
Saaty TL. 2004. Scales from Measurement not Measurement from Scales. MCDM 2004, Whistler, B. C., Canada, August 6–11. 2004.
Saaty TL. 2007. Multi-criterions decision-making: In addition to wheeling and dealing, our national political bodies need a formal approach for prioritization. Mathematical and Computer Modelling, 46(1): 1001–1016.
Saaty TL. 2008. Relative measurement and its generalization in decision making why pairwise comparisons are central in mathematics for the measurement of intangible factors, The analytic hierarchy/Network Process. Rev. R. Acad. Cien. Serie A. Mat, 102(2): 251–318.
Saidinia A. 2004. Green book of municipality: Urban green spaces. Municipality of  Tehran Press, 132 p. (In Persian).
Shahmansouri A, Sabahi M, Adryani R, Lotfi, Khodadadi A. 2012. The Application of analytic hierarchy process (AHP) in the selection of type and location of water treatment plant. Journal of Water and Wastewater. 23 (4): 134–139. (In Persian).
Zebardast A. 2011. Application of analytical hierarchy process (AHP) in locality and urban planning. Quarterly Honar-Ha-Ye-Ziba, 41(1): 13–21. (In Persian).
Ziyari K. 2007. Urban land use planning. Yazd University Press, 330 p. (In Persian).
Ziyari K. 2009. Principles and techniques of urban planning . Chabahar University Press, 480 p. (In Persian).

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 06 تیر 1397
  • تاریخ بازنگری: 07 مرداد 1397
  • تاریخ پذیرش: 07 آذر 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار