بررسی تأثیر پلی‌اکریل‌آمید و زمان‌های تداوم بارندگی بر اندازه فرسایش پاشمانی خاک‌ آهک‌رسی

قزل سفلو, نفیسه; سلطانی گردفرامرزی, سمیه

doi:10.22092/wmej.2021.101952.1018

بررسی تأثیر پلی‌اکریل‌آمید و زمان‌های تداوم بارندگی بر اندازه فرسایش پاشمانی خاک‌ آهک‌رسی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

¹ دانش آموخته کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان

² استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان

10.22092/wmej.2021.101952.1018

چکیده

روش‌های متعددی برای مهارکردن فرسایش خاک معرفی شده‌است. یکی از جدیدترین آن‌ها در مدیریت فرسایش خاک و کاهش روان‌آب کاربرد بس‌پاره (پلیمرها) است. بس‌پارها تثبیت‌کنندهی خاک اند که با بهبوددادن ساختار آن باعث افزایش رشد گیاه، افزایش نگه‌داشت آب، و در نتیجه کاهش فرسایش آبی و بادی میشوند. در این پژوهش، تأثیر اندازه‌های مختلف پلی‌اکریل‌آمید (0، 0/2، 0/4 و 0/6 گرم بر متر مربع) بر مقدار فرسایش پاشمانی در سه زمان بارندگی 10، 20 و 30 دقیقه با کاربرد بارانساز FEL3 در آزمایشگاه روی خاک آهک‌رسی با شدت بیشینه‌ی 120 میلیمتر بر ساعت بررسی شد. نتیجه‌ها نشان داد که بین اندازه‌های مختلف پلی‌اکریل‌آمید در زمان‌های تداوم بارندگی از نظر کاهش اندازهی پاشمان اختلاف معنیدار آماری هست. اثر برهم‌کنش مدت بارندگی و مقدار پلی‌اکریل‌آمید بر مهارکردن اندازهی پاشمان اختلاف معنیداری نشان نداد. به‌علت فرسایش‌پذیری زیاد خاک آهک‌رسی، مقدار کم این ماده نتوانست هدررفت پاشمان را به‌خوبی مهار کند، هرچند آن را به مقدار کم کاهش داد. نتیجه‌های تحلیل آماری در مدت های مختلف بارندگی نشان داد که اندازه‌های مختلف پلی‌اکریل‌آمید در زمان 10 دقیقه نسبت به تیمار شاهد اختلاف معنیدار نداشت، ولی در مدت 20 و 30 دقیقه مقدار ماده در مدیریت فرسایش نسبت به شاهد در تراز 95% معنیدار بود. اندازهی پاشمان با تداوم‌یافتن بارندگی افزایش، و با افزایش‌یافتن مقدار پلی‌اکریل‌آمید کاهش یافت. بیش‌ترین تأثیر در زمان 30 دقیقه و مقدار 0/6 گرم بر متر مربع پلی‌اکریل‌آمید نسبت به شاهد یافته‌شد، که فرسایش را به‌اندازهی 21/2% در مقایسه با شاهد کاهش داد، که از نظر آماری در تراز 95% با آزمون دانکن معنی دار بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation of Polyacrylamide effect and Rainfall Different Durations on Marl soil splash erosion

نویسندگان [English]

Nafiseh Ghezelseflu ¹
Somayeh Soltani-Gerdefaramarzi ²

¹ Master of Science Student, Department of Watershed Management, College of Agriculture and Natural Rresource, Ardakan University

² Assistant Professor, Department of Water Sciences and Engineering, Collage of Agriculture and Natural Resource, Ardakan University

چکیده [English]

Several methods have been introduced to control soil erosion. One of the newest methods used to control soil erosion and reduce runoff is the use of polymers.This study was conducted to determine the effects of different rate of Polyacrylamide, PAM, (0, 0.2, 0.4, and 0.6 gm2) on marl soils in rainfall different durations (10, 20 and 30 minute) using FEL3 rainfall simulator with rain high intensity 120 mm/hr at Laboratory. The results showed that all of the PAM levels (0, 0.2, 0.4 and 0.6 gm2) in the three rainfall durations (10, 20 and 30 minute) had significant differences in decreasing splash erosion in comparison with control treatment. However, the interaction effect of rain duration and PAM levels, were not statistically significant. Low rate of PAM (0.2 gm2) cannot control splash erosion as well as, however decreased it less. The statistical analyzes showed there was no statistical significance noted at a rain duration of 10 min, however at rain duration 20 and 30 min, with different amounts of PAM, there was a significant difference in splash erosion control. When rain duration increased from 10 to 30 minute, the splash erosion enlarged. So, the splash erosion decreased due enhancement of PAM level, as the most effect was observed in rain duration 30 min and 0.6 gm2 PAM rate respect to control treatment which is 21.2% effective in decreasing erosion. This reduction was statistically significant at 95% level with Duncan test.

کلیدواژه‌ها [English]

: Polyacrylamide
rain duration
splash erosion
FEL3 rainfall simulator
marl soil

مراجع

Afrasiab P, Chari M, Hashemzadeh H. 2014. The effect of polyacrylamide on runoff, erosion and water infiltration in steep land using rainfall simulator. Journal of water research in agriculture. 27(2): 281-290. (In Persian).

Ben-Hur M. 1994. Runoff, erosion, and polymer application in moving-sprinkler irrigation. Soil Science. 158(4): 283-290.

Boroghani M, Mirnia SK, Vahhabi J, Ahmadi SJ, Charkhi A. 2011. Nanozeolite synthesis and the effect of on the runoff and erosion control under rainfall simulator. Australian Journal of Basic and Applied Sciences. 5(12): 1156-1164.

Boroghani M, Hayavi F. 2012. Application of polyacrylamide for splash erosion control in marl soils. Journal of Environmental Erosion Researches. 1: 31-42. (In Persian).

Cheng Q, Cai Q, Ma W. 2008. Comparative study on rain splash erosion of representative soils in China. Chinese Geographical Science. 18(2): 155-161.

Entry JA, Sojka RE, Hicks BJ. 2008. Carbon and nitrogen stable isotope ratios can estimate anionic polyacrylamide degradation in soil. Geoderma. 145(1): 8-16.

Ghorbani H, Bahrami H, Ghafarian M, Shahab H, Talie F. 2009. Efficiency of polyacrylamide on infiltration velocity of water in soil. Journal of Iranian water and soil Researches. 39(1): 77-84. (In Persian).

Kinnell PIA. 2005. Raindrop‐impact‐induced erosion processes and prediction: a review. Hydrological processes. 19(14): 2815-2844.

Morgan RPC. 1987. Field studies of rain splash erosion. Earth surface processes. 3(3): 295-299.

Öztaş T, Özbek AK, Aksakal EL. 2002. Structural developments in soil treated with Polyvinylalcohol. International conference on sustainable land use and management. Soil science society of Turkey international symposium. 143-148.

Sadeghi SH, Hazbavi Z, Younesi H, Bahramifar N. 2016a. Trade-off between runoff and sediments from treated erosion plots and polyacrylamide and acrylamide residues. Catena 142:213-220.

Sadeghi SH, Raisi MB, Hazbavi Z. 2016b. Effects of polyacrylamide in controlling of splash erosion from a soil induced freeze-thaw cycle. Water and Soil. 29(6):1601-1611.

Sepaskhah AR, Bazrafshan-Jahromi AR. 2006. Controlling runoff and erosion in sloping land with polyacrylamide under a rainfall simulator. Biosystems Engineering. 93(4): 469-474.

Shahbazi A, Sarmadian F, Refahi H, Gorji M. 2006. Effect of polyacrylamide on soil erosion and runoff in salinity- sodic soil. Journal of Iran Agriculture sciences. 36(5): 1103-1112. (In Persian).

Shekofteh H, Refahi H, Gorji M. 2006. The Effect of polyacrylamide on soil erosion and runoff. Journal of Iran Agriculture sciences. 36(1): 177-186. (In Persian).

Shengqiang T, Dongli S. 2018. Synergistic effects of rock fragment cover and polyacrylamide application on erosion of saline-sodic soils. Catena. 171:154-165.

Sojka RE, Orts WJ, Entry JA. 2004. Soil physics and hydrology. Conditioners. 301-306.

Sozogi AA, Leib BG, Redulla CA, Stevens RG, Mathews GR, Strausz DA. 2007. Erosion control practices integrated with polyacrylamide for nutrient reduction in rill irrigation runoff, Agricultural Water Management. 91(1-3): 43-50.

Soltani-Gerdefaramarzi S, Ghezelseflue N, Boroughani M. 2019. Using polyacrylamide to control soil splash erosion in rainfalls with variable intensity and duration. Spanish journal of soil science. 9(3): 212-222.

Vaezi A, Rostami A, Mohammadi M. 2012. Time changes of degradation and splash erosion in marl soils under rainfall simulator. Journal of soil researches. 25(4): 361-371. (In Persian).

Xiubin H, Zhanbin H. 2001. Zeolite application for enhancing water infiltration and retention in loess soil. Resources, conservation and recycling. 34(1): 45-52.