استفاده از کانی‌های رسی در منشایابی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز نوکنده)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور

10.22092/wmej.2015.107081

چکیده

اجـرای سیاستهای مدیریتی و کنترل رسوب یک نیازمندی به شمار می‌آید و لازمه این برنامه‌ها شناسایی و کسب اطلاع از اهمیت نسبی منابع رسوب و در نتیجه شناسایی مناطق بحرانی در درون آبخیز است. در این تحقیق رسوبات نهشته شده در پشت سازه احداثی کنترل رسوب بر روی آبراهه اصلی حوزه آبخیز نوکنده واقع در استان گلستان مورد بررسـی قرارگـرفتند. هـدف از این تحقیـق تفکیک منـابع رسـوب با استفـاده از روش منشـایـابی است. ابتـدا با توجه به اطلاعات موجود و تلفیق نقشه‌های سنگ‌شناسی، کاربری اراضی، فرسایش و شیب، نقشه واحد کاری تعیین شد و در هر واحد کاری به تعداد حداقل سه نمونه رسوب برداشت گردید. سپس نمونه‌ها در آزمایشگاه بروش دیفراکسیون اشعه ایکس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و 9 کانی رسی بر اساس روشهاى آمارى کروسکال والیس و تابع تشخیص مورد ارزیابی قرارگرفتند. نتایج به دست آمده بیانگـر تفکیک مناسب منابع رسوب بوده به طوریکه2 کانی رسی مسکویت و کوارتز توانسته‌اند 100% منابع رسوب را از هم تفکیک نمایند. میانگین خطای نسبی کم، ضریب کارایی بالای مدل یاد شده و همچنین همخوانی خوب نتایج با مشاهدات صحرایی نشان میدهد که روش منشایابی بهره‌گیری شده در این بررسی روشی ارزشمند برای تفکیک منابع رسوب در این حوزه آبخیز می‌باشد. نتایـج همچنین نشان می‌دهد که استفاده از ترکیبی از خصوصیات منشایاب، میزان تفکیک منابع رسوب را به میزان قابل توجهی نسبت به هر یک از خصوصیات فردی بالا برده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Using of Clay minerals in Sediments Fingerprint (case study: Nokandeh watershed)

نویسندگان [English]

  • Shahrbanoo Khosravi
  • Mohammad Reza Javadi
  • Syed Ali Asghar Hashemi
Islamic Azad University, Noor branch
چکیده [English]

Implementation of management policies and sediment control is considered requirements. And requires of these programs, identifying and obtaining information about the relative importance of sediment sources and there by identifies critical areas within the watershed. In this study, Sediment deposited in the behind of sediment control structures were studied that constructed on the main channel watershed Nokandeh in Golestan Province. The purpose of this studyis separation of sediment sources with using the tracing method. The first, accordingto available information and maps of the lithology was determined land use, erosion and  slope map units and  in  every  work  unit  were  taken  the  number  of  three sediment  samples.Then  samples  being  analysis  in  laboratory  with  X-ray diffraction  and 9 clay minerals recognized based on statistical methods Kruskal Walis and were evaluated of discriminate function. The results indicate the proper separation of  sediment  sources,  so that  2  clay  minerals  the  Muscovite  and Quartz could have %100 separation sediment sources.  Average of low relativeerror, the high performance coefficient above model and also good consistent results with field observations show that tracers method was utilized in this study, a method is valuable for the separation of sediment sources in the watershed. The reesults also showed that using a combination of tracers characteristics, sediment sources separation rates are significantly higher than any of the individual properties.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sediment Fingerprinting
  • kinds of minerals
  • Kruskal Walis
  • Discriminant Function
  • Nokandeh watershed