تاثیر زمان جمع آوری بذر بر قوه نامیه بذور سه گونه مرتعی Pall. Salsola rigida، Zygophyllum eurypterum Boiss & Buhse وFerula ovina (Boiss.)Boiss در استان یزد

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مرتع داری ، گروه کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد، ایران

2 دانشیار پژوهشی، بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران.

3 استادیار کشاورزی ، گروه کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد، ایران

چکیده

از مهمترین برنامه‌های اصلاح و احیای مراتع تولید بذر مناسب و مرغوب است. جهت حصول به این مهم باید زمان برداشت بذر به نحوی باشد که هم بذور بالغ باشند و هم پراکنده نشده باشند و بالاترین میزان جوانه زنی نیز حاصل شود. در این تحقیق مناسب‌ترین زمان برداشت بذر سه گونه مرتعی شامل Salsola rigida، Zygophyllum eurypterum و Ferula ovina در استان یزد مورد بررسی قرار گرفته است.  جمع‌آوری بذرهای از زمان رسیدگی فیزیولوژیکی تا موقع ریزش بذر در چندین مرحله صورت گرفت. بذر S. rigida در تاریخ های 1، 8، 15 و 22 مهرماه و 6، 13 و 20 آبان ماه 1383 و گونه های  Z. eurypterum  و F.ovina در تاریخ های 9، 16، 23 و 30 تیرماه 1384 جمع‌آوری شد. پس از خشک‌شدن بذور در هوای آزاد، از بذور جمع آوری شده در هر مرحله تعداد 400 بذر در 4 تکرار در پتری‌دیش قرار داده شد و تا 21 روز بذور جوانه زده شمارش گردید. نتایج آزمایش نشان داد که در S. rigidaبین تاریخ‌های مختلف جمع‌آوری بذور اختلاف معنی‌دار وجود داشت به نحوی که بیشترین میزان جوانه‌زنی در 20 آبان (75%) و کمترین در اول مهر (3/7%) صورت گرفت. در ارتباط باZ. eurypterum  اختلاف معنی‌دار مشاهده نشد. بیشترین میزان جوانه‌زنی در 9 تیر (61%) و کمترین آن در 30 تیر (46%) صورت گرفت. بذور  F.ovinaدر 30 تیر بیشترین میزان جوانه زنی (54%) و در 23 و 9 تیر کمترین میزان جوانه‌زنی (37%) را نشان داد. در این گونه نیز بین تاریخ‌های مختلف اختلاف معنی‌دار وجود داشت. با استناد به نتایج حاصله تاخیر درزمان برداشت بذر در مرحله بذر دهی موجب افزایش درصد جوانه زنی در دو گونه S. rigida  و  F.ovina  شد، در حالی که این موضوع بر روی گونه Z. eurypterum   تاثیری نداشت. این نکته مهم به عنوان راهنمایی درانتخاب زمان جمع‌آوری بذور گونه های مورد مطالعه محسوب می گردد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effects of seed harvesting time on viability of Salsola rigida pall, Zygophyllum eurypterum Boiss & Buhse and Ferula ovina (Boiss.) Boiss in Yazd province

نویسندگان [English]

  • Ali Asghar Ghasemi 1
  • Naser Baghestani Maybodi 2
  • Zarei Zarei 3
  • Fatemeh Alishah 1
1 Msc. In Range management, Department Agricuture , Islamic Azad University ,Meybod, Iran
2 Associate Prof., Forest and Rangeland Department, Yazd Agricultural and Natural resources Research and Education Center, AREEO, Yazd, Iran.
3 Assistant Prof. in Agriculture Department Agrecuture , Islamic Azad University ,Meybod, Iran
چکیده [English]

One of the most important plans for range improvement is the production of suitable seeds. To achieve this goal and to detect highest germination rate the harvesting time should be regulated, so that the seeds must be both matured and not scattered. In this study the optimal dates of seed harvesting of three range plants including Salsola rigida, Zygophyllum eurypterum and Ferula ovina are investigated. Seed harvesting was done in different stages from physiological maturation time to seed falling. S. rigida seeds were collected on September 22th, 29th and October 6 th, 13th and 27th and November 3th and 10th at 2004, and Z. eurypterum and F. ovina  on  June 30th and July 7th, 14th and 21th at 2005. From each stage 400 dried seeds in four replications were tested in petridish. Germinated seeds were counted during 21 days.
The results of this experiment showed, there is a significant difference between various seed harvesting times of S. rigida. The highest germination rate of this plant is on Nov. 10th (75%), and the lowest rate is on Sep. 22th (7.3%). No significant difference was detected for Z. eurypterum. The highest rate of germination of Z. eurypterum was on June 30th (61%) and the lowest one was on July 21th (46%). F. ovina seeds had the highest rate of germination (54%) on July 21th and the least rate of germination on June 30th and July 14th (37%). There is also a significant difference in harvesting rate of this plant referring to different times. According to the achieved results of this study, harvesting delay increases germination rates of S. rigida and F. ovina, while this parameter has no effect on Z. eurypterum. This variable is considered as a clue in selecting optimal time of seed harvesting.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Seed harvesting time
  • germination
  • viability
  • Range plants